Computer & όραση

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΟΦΘΑΛΜΟΙ
(COMPUTER VISION SYNDROME)

Τα προβλήματα όρασης που δημιουργεί η πολύωρη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών αποτελούν μια ολοένα και πιο συχνή αιτία επίσκεψης σε οφθαλμιάτρους. Πλέον, το Computer Vision Syndrome (CVS) ή σύνδρομο κοπιωπίας από χρήση Η/Υ αποτελεί μια νοσολογική οντότητα της οποίας τόσο η ένταση όσο και η επίπτωση στον πληθυσμό ακολουθούν ανοδική πορεία, παράλληλη με την συνεχώς αυξανόμενη παρουσία των Η/Υ σε όλους τους τομείς του σύγχρονου τρόπου ζωής. Και ενώ παλαιότερα το πρόβλημα ήταν συχνό  μόνο σε επαγγελματίες χειριστές των ηλεκτρονικών υπολογιστών, σήμερα έχει επεκταθεί σε όλες τις ηλικίες, σε όλες τις κοινωνικές ομάδες και σε ένα πολύ ευρύτερο φάσμα επαγγελματικών κατηγοριών.

Τί προκαλεί το CVS;

Είναι γεγονός ότι η τοποθέτηση Η/Υ στους χώρους εργασίας γίνεται πρόχειρα με αποτέλεσμα διάφοροι παράμετροι, όπως το εργασιακό περιβάλλον & η θέση του Η/Υ μέσα σε αυτό, ο τύπος της οθόνης, η θέση του χειριστή, η ψυχοσωματική του διάθεση, το ιατρικό οφθαλμολογικό του ιστορικό να μην μελετώνται σωστά  και να μην εφαρμόζονται ενημερωτικά προγράμματα για τη σωστή χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των οθονών.

Τα οφθαλμικά ενοχλήματα διαφέρουν ώς πρός την ένταση, από μια ελαφριά & μάλλον απροσδιόριστη αίσθηση ενόχλησης & οπτικής κόπωσης μέχρι σημαντικών συμπτωμάτων όπως κεφαλαλγία , δακρύρροια, τσούξιμο, κοκκίνισμα, θόλωση της όρασης, φωτοφοβία, ναυτία και αίσθημα βάρους στο βολβό, συμπτώματα που στο σύνολό τους χαρακτηρίζονται ως ασθενωπικά ενοχλήματα (eye strain).

Τα αίτια των ασθενωπικών ενοχλημάτων πρέπει να αναζητηθούν στις παραμέτρους που περιγράψαμε παραπάνω. .Αναφερόμενοι στην κατάσταση της υγείας των οφθαλμών των χειριστών πρέπει να γνωρίζουμε ότι άτομα που παρουσιάζουν κάποιας μορφής ετεροφορία & ειδικά εξωφορία στη κοντινή απόσταση έχουν μεγάλες πιθανότητες να παρουσιάσουν ασθενοπικά ενοχλήματα. Επίσης άτομα με ανεπάρκεια σύγκλισης, με διαθλαστικές ανωμαλίες αδιόρθωτες ή κακά διορθωμένες (κυρίως υπερμετρωπία και  αστιγματισμό) είναι πολύ πιθανό να εμφανίσουν διάφορες μορφές ενοχλήσεων στους οφθαλμούς.

Το εργασιακό περιβάλλον είναι ένας παράγοντας με σπουδαίο ρόλο στην παρουσία ή οχι ασθενωπικών ενοχλημάτων. Ξηρή ατμόσφαιρα, καπνός, μη ελεγχόμενη θερμοκρασία, ελλιπής εξαερισμός, θόρυβος, κακή εργονομία & λάθος φωτισμός είναι παράμετροι με σημαντικό ποσοστό στην εμφάνιση των οφθαλμικών προβλημάτων.

Ο τύπος της οθόνης, ο συνολικός χρόνος έκθεσης & η θέση της σε σχέση με το χειριστή είναι εξίσου σημαντικοί παράγοντες. Οθόνες μικρών διαστάσεων, που αντανακλούν το γύρω φωτισμό, που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 60 cm & ψηλότερα σε σχέση με τη διεύθυνση του βλέμματος προκαλούν αρκετά ενοχλήματα στους χειριστές τους.

Αυτό που πρέπει να τονίσουμε είναι ότι η χρήση Η/Υ δεν προκαλεί μόνιμες οφθαλμικές βλάβες ή ανωμαλίες. Η πρόκληση όμως ασθενωπικών ενοχλημάτων η οποία όπως είπαμε οφείλεται στη συνεργή δράση μιας σειράς ενοχοποιητικών παραγοντών δημιουργεί προβλήματα στους χειριστές τους.

Συνοπτικά προτείνεται μια σειρά μέτρων που ξεκινά από το χείριστη και  τελειώνει στο εργασιακό περιβάλλον. Μια καλή οφθαλμολογική εξέταση είναι το πρώτο που πρέπει να γίνει ώστε οι διάφοροι ενοχοποιητικοί παράγοντες να επισημανθούν ή να αποκλειστούν αντίστοιχα, το αποτέλεσμα δε της εξέτασης είναι σημαντικό γιατί θα ξεχωρίσει τα άτομα υψηλής επικινδυνότητας για ασθενοπικά ενοχλήματα.

Ο χώρος εργασίας

Στο εργασιακό περιβάλλον πρέπει πρωταρχικά να γίνει μια καλή εργονομική μελέτη, ο φωτισμός του χώρου να είναι ανάλογος των διαστάσεων του δωματίου και  να λαμβάνει υπόψη την ηλικία & οφθαλμολογική κατάσταση του χειριστή. Προτιμότερο είναι να αποφεύγονται χώροι στους οποίους δεν υπάρχει εξωτερικός φωτισμός, αντίθετα να προτιμώνται εκείνοι οι οποίοι διαθέτουν φυσικό φωτισμό στη μια τους μόνο πλευρά.

Αναγκαία είναι η απομάκρυνση πηγών φωτισμού που προκαλούν αντανακλάσεις στην οθόνη, ενώ καλό θα ήταν να εργαζόμαστε σε μία απόσταση 60 – 80 cm από αυτή. Ακόμη, προσοχή πρέπει να δείξουμε τοσο στο κάθισμα μας όσο και στην οθόνη, προκειμένου να βρίσκεται λιγο χαμηλότερα σε σχέση με τη διεύθυνση του βλέμματός μας. Σημαντική είναι επίσης η επιλογή του τύπου της οθόνης. Προτιμότερες είναι η χαμηλής ακτινοβολίας, αντι-reflex, κινητές και  ρυθμιζόμενες σε σχέση με το επίπεδο εργασίας και μέγεθος μεγαλύτερο των 17 ιντσών. Τέλος, γίνεται αρκετή συζήτηση για τη βλαβερή επίδραση της ακτινοβολίας των πηγών LED.

Τέλος, η μείωση του υπάρχοντος θορύβου, η διατήρηση μιας καθαρής ατμόσφαιρας και ιδανικης θερμοκρασίας στο εργασιακό περιβάλλον αποτελούν βασικά στοιχεία ώστε να μειωθούν οι εμφανίσεις ασθενοπικών ενοχλημάτων.

Συμπερασματικά λοιπόν η προσοχή όλων πρέπει να εστιάζεται τόσο στον χειριστή όσο και στα χαρακτηριστικά του Η/Υ & του περιβάλλοντος χώρου, ώστε να μειωθεί η εμφάνιση ασθενωπικών ενοχλημάτων & να αυξηθεί η απόδοση του εργαζομένου.