6 καταστάσεις που προκαλούν Ξηροφθαλμία

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε σίγουρα βιώσει την αίσθηση της ξηροφθαλμίας κάποια στιγμή. Μια συχνή ερώτηση είναι:

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε σίγουρα βιώσει την αίσθηση της ξηροφθαλμίας κάποια στιγμή. Μια συχνή ερώτηση είναι: «Τι προκαλεί την ξηρότητα των ματιών μου;». Η ξηροφθαλμία μπορεί να προκληθεί από βλάβη ή αποσταθεροποίηση στο δακρυικό φιλμ. Τα δάκρυά μας είναι στην πραγματικότητα αρκετά σύνθετα και αποτελούνται από πολλά συστατικά, όπως μέταλλα, πρωτεΐνες, φυσικά αντιμικροβιακά και μια σειρά από άλλες χημικές ουσίες, πέρα από τα βασικά συστατικά που είναι νερό, βλέννα και λάδι. Όταν κάποιο από αυτά τα συστατικά λείπει ή εάν υπάρχει πάρα πολύ από αυτά, το φιλμ δακρύων καθίσταται ασταθές και προκύπτει η ξηροφθαλμία.

 

 

Μπορεί να προκληθεί ξηροφθαλμία από κάποιο άλλο λόγο; 

 

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε  ότι η ξηροφθαλμία μπορεί να προκληθεί ή να επιδεινωθεί και από κάποιες καταστάσεις και παθήσεις  που παρουσιάζονται σε άλλα σημεία του σώματός μας. 

 

Ακολουθούν διάφορα συστηματικά προβλήματα ή ασθένειες που μπορούν να προκαλέσουν ή να συμβάλουν στην ξηροφθαλμία.

 

  1. Υψηλή Αρτηριακή Πίεση

Όπως γνωρίζουμε, η υψηλή αρτηριακή πίεση αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, καρδιακής ανεπάρκειας, εγκεφαλικού επεισοδίου, νεφρικής ανεπάρκειας και περιφερικών αγγειακών παθήσεων. Πολλοί ασθενείς με υψηλή αρτηριακή πίεση αντιμετωπίζουν επίσης ξηροφθαλμία. 

Ωστόσο, σε αυτήν την κατάσταση, αυτό που προκαλεί την κατάσταση της ξηροφθαλμίας έχει να κάνει περισσότερο με τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της υπέρτασης. Οι δύο μεγαλύτερες κατηγορίες φαρμάκων που μπορούν να προκαλέσουν ξηροφθαλμία είναι οι βήτα-αποκλειστές και τα διουρητικά. Επιπλέον, πολλοί ασθενείς που πάσχουν από υψηλή αρτηριακή πίεση υποφέρουν συνήθως και από άλλα ιατρικά προβλήματα όπως ο διαβήτης, η νόσος του θυρεοειδούς, το άγχος και η κατάθλιψη, τα οποία αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ξηροφθλαμίας.

  1. Διαβήτης

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι η κύρια αιτία απώλειας όρασης σε ενήλικες ηλικίας 20–74 ετών. Ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στο νεύρικο ιστό. Η έκκριση των δακρύων ελέγχεται από τα νεύρα του κερατοειδούς και του δακρυϊκού αδένα. Αυτή η σύνδεση ανατροφοδότησης διακόπτεται όταν υπάρχει περιφερική νευροπάθεια (νευρική βλάβη που σχετίζεται με διαβήτη) και τα μάτια στεγνώνουν. Επίσης, όσο περισσότερο ένας διαβητικός ασθενής έχει διακυμάνσεις σακχάρου στο αίμα, τόσο πιθανότερο είναι να παρουσιάσει ξηροφθαλμία.

  1. Ορμόνες και αλλαγές λόγω γήρανσης

Ορμόνες όπως ανδρογόνα, γλυκαγόνη και κορτικοτροφίνη επηρεάζουν άμεσα την παραγωγή δακρύων. Τα κύτταρα που εκκρίνουν βλέννα για να βοηθήσουν στην οικοδόμηση ενός υγιούς δακρυϊκού φιλμ δεν διαθέτουν νευρική σύνδεση, αλλά  στηρίζονται στην ορμονική επικοινωνία με το υπόλοιπο σώμα. Όταν εμφανίζονται ορμονικές αλλαγές σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, για παράδειγμα, αυτά τα κύτταρα ενδέχεται να μην ενεργοποιηθούν για να εκκρίνουν τη σωστή ποσότητα βλέννας και έτσι να προκύψει ξηροφθαλμία, που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι χρόνια.

Αυτό μπορεί επίσης να συμβεί σε γυναίκες που χρησιμοποιούν θεραπεία για υποκατάσταση ορμονών και ορμονοεξαρτώμενη αγωγή για την εγκυμοσύνη. 

Οι πρωτεΐνες που βοηθούν στη σύνθεση του δακρυϊκού φιλμ είναι επίσης γνωστό ότι μειώνονται καθώς γερνάμε και ο όγκος των παραγόμενων δακρύων ελαττώνεται σημαντικά. 

  1. Λύκος

Το σύνδρομο της ξηροφθαλμίας είναι το πιο κοινό σύμπτωμα σε ασθενείς με λύκο. Στη προκειμένη περίπτωση η ξηροφθαλμία αναπτύσσεται λόγω αυτοάνοσων αντισωμάτων και υπολειμμάτων ανοσοποιητικού συστήματος που συσσωρεύονται σε διαφορετικούς ιστούς των ματιών. Αυτό προκαλεί δραματική μείωση στο υδάτινο συστατικό των δακρύων και προβλήματα αστάθειας με την παραγωγή βλέννας μέσα στα δάκρυα. 

  1. Αρθρίτιδα

Η ενήλικη και η νεανική αρθρίτιδα είναι πολύ περίπλοκες ασθένειες που δεν κατανοούμε πλήρως. Ωστόσο, πολλές φλεγμονώδεις καταστάσεις, όπως η ιρίτιδα και η σκληρίτιδα, συχνά αναπτύσσονται παράλληλα με την ασθένεια. Αυτό το φλεγμονώδες συστατικό προκαλεί φλεγμονώδη κύτταρα και συγκρίμματαπου συσσωρεύονται στον δακρυϊκό αδένα και αλλάζουν την επιφάνεια του ματιού, προκαλώντας σημαντική ξηρότητα που μπορεί να οδηγήσει σε ουλές του κερατοειδούς και μείωση της οπτικής οξύτητας.

  1. Σύνδρομο Sjogren

Το σύνδρομο Sjogren είναι μια πολύπλοκη και χρόνια φλεγμονώδης ασθένεια που προκαλεί ξηροφθαλμία, ξηροστομία, πόνο στις αρθρώσεις, πρήξιμο, δυσκαμψία, πρησμένους σιελογόνους αδένες, ξηρό λαιμό, βήχα, κολπική ξηρότητα και κόπωση. Η πάθηση επηρεάζει πολύ περισσότερο τις γυναίκες απ’ ότι τους άντρες και συνήθως εμφανίζεται στην τέταρτη και πέμπτη δεκαετία της ζωής. Οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν συμπτώματα ξηροφθαλμίας πολύ πριν γίνει η διάγνωση του συνδρόμου Sjogren.

 

Για όλους τους παραπάνω λόγους είναι σημαντικό να αναφέρεται το πλήρες ιατρικό ιστορικό  σε κάθε επίσκεψη στον οφθαλμίατρο.